هر آنچه در مورد ماسک های نانو باید دانست:
آلودگی های موجود در هوا و بیماریهایی که از طریق تنفس انتقال پیدا می کنند عواملی هستند که سالانه جان بسیاری از مردم جهان را به خطر می اندازد. اولین و مطمئن ترین راهکار برای حفظ سلامتی انسان ها استفاده از ماسک های تنفسی می باشد. همچنین با شیوع ویروس کرونا در نقاط مختلف دنیا، استفاده از ماسک برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری در بین مردم رایج شده است. تحقیقات نشان می‌دهد تنها ماسکی که می‌تواند از ورود ویروس‌ها به بدن جلوگیری کند، ماسک نانو است. ماسک نانو به دلیل دارا بودن لایه نانو الیاف علاوه بر لایه‌های فیلتر دیگر، توانایی بالایی در جلوگیری از ورود آلاینده‌ها و ذرات معلق در هوا به بدن را دارند.
ماسک نانو چیست؟
نانوماسک تنفسی نوع کارامدی از ماسک های تنفسی است که به دلیل استفاده از نانو الیاف در آن توانایی بسیار بالایی در فیلتراسیون الاینده های سمی هوا ، ویروس ها ، باکتری ها و ذرا ت کوچکتر از میکرون (ذرات در سطح نانو متر) را دارا می باشد. استفاده از نانو الیاف در ماسک های تنفسی سبب تمایز ماسک های نانو نسبت به ماسک های معمولی می شود.
روش های مختلفی برای سنتز نانوالیاف جهت استفاده در ماسک های تنفسی وجود دارد که از بین تمام روش ها ،نانوالیاف حاصل از الکتروریسی با داشتن سطح مخصوص بالا ، تخلخل زیاد ، وزن و ضخامت کم، نفوذپذیری زیاد هوا ، انعطاف پذیری بالاو.... باعث شده تا بتوان از الکتروریسی به عنوان بهترین روش سنتز نانو الیاف با قطر کنترل شده نام برد.
تفاوت ماسک نانو با ماسک های معمولی
ماسک نانو در مقایسه با ماسک‌های معمولی، قدرت بازدارندگی بیشتری دارد.
عموما استفاده از ماسک تنفسی موثرترین راه پیشگیری از ورود الاینده ها به سیستم تنفسی است. ماسک های معمولی همانطور که از اسمشان مشخص است برای افراد بیمار مناسب است. با گذاشتن این ماسک‌ها به صورت، از آلوده شدن افراد نزدیک به بیمار در بیماری‌های واگیردار جلوگیری می‌شود چرا که مانع پخش شدن قطرات ناشی از سرفه و عطسه از داخل دهان به بیرون می‌شود. این ماسک‌ها کاملا یک طرفه عمل کرده و فقط برای ممانعت از پخش شدن ذرات خارج شده از دهان مصرف‌کننده در هوا به‌کار برده می‌شوند. از جمله معایبی که می‌توان برای ماسک‌های معمولی برشمرد، عدم مقاومت آن‌ها در برابر خون و ناتوانی در فیلتر کردن این قطرات است. از دیگر معایب ماسک های معمولی این است که نمی توانند ذرات بسیار ریز را مسدود کنند و مانع از ورود آن ها بر خلاف ماسک معمولی که فقط برای جلوگیری از پخش شدن قطرات خارج شده از دهان شخص مصرف‌کننده کاربرد دارد، ماسک تنفسی نانو، محافظتی دو طرفه انجام داده و نقش بسیار زیادی در فیلتر کردن آلاینده‌های محیطی بر عهده دارد. ماسک‌های نانو در حالت کلی به دو دسته‌ی زیر طبقه بندی می‌شوند:یستم تنفسی شوند.
برخلاف ماسک معمولی که فقط برای جلوگیری از پخش شدن قطرات خارج شده از دهان شخص مصرف‌کننده کاربرد دارد، ماسک تنفسی نانو، محافظتی دو طرفه انجام داده و نقش بسیار زیادی در فیلتر کردن آلاینده‌های محیطی بر عهده دارد. ماسک‌های نانو در حالت کلی به دو دسته‌ی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- ماسک سه لایه نانو
- ماسک فیلتردار نانو
ماسک نانو فیلتردار یکی از بهترین و موثرترین ماسک‌های موجود در بازار است و به دلیل وجود فیلتر در آن، مانع از ورود درصد بسیار بالایی از آلاینده‌های مختلف محیطی به دستگاه تنفسی شما می‌شود. دسته‌بندی ماسک نانو فیلتردار بر اساس نوع فیلتر به‌کار رفته در این ماسک صورت گرفته و شامل سه گروه: N، P و R می‌گردد. بعد از هرکدام از این حروف، معمولا یک عدد نوشته می‌شود که این عدد کارایی ماسک نانو فیلتردار در حذف آلاینده‌های محیطی را نشان می‌دهد. ماسک نانو فیلتردار کاربردهای مختلفی دارد که در ادامه به‌طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
ماسک سه‌لایه نانو نوع دیگری از انواع ماسک‌های نانو است که با نام ماسک سه‌لایه جراحی نیز از آن یاد می‌شود. ماسک سه‌لایه نانو طوری طراحی شده که قسمت بزرگی از صورت را تحت پوشش قرار داده و از تماس مکرر شما با دهان و بینی جلوگیری به‌عمل می‌آورد. از جمله مهمترین مزایای ماسک سه‌لایه نانو می‌توان به قدرت فیلتر بالاتر این ماسک نسبت به ماسک های معمولی و ماسک های پارچه ای و نقش آن در جلوگیری از ورود آلاینده‌ها و ریزگردهای مختلف به سیستم تنفسی اشاره نمود.
در جدول زیر مقایسه اجمالی فیلتراسیون نانو ماسک تنفسی شرکت توسن تجهیز با ماسک معمولی که از ملت بلون به عنوان فیلتر استفاده می شود را داریم.
کارایی ماسک های تنفسی براساس استانداردهای بین المللی:
جهت بررسی کارایی ماسک های تنفسی براساس استانداردهای بین المللی قبل از تولید ماسک باید با استانداردهای بین المللی و ملی مربوط به ماسک ها آشنا شد و ماسک های واجد شرایط باید شرایط استاندارد را براورده کنند.
کشورهای مختلف در دنیا استانداردهای متفاوتی برای ماسک تنفسی دارند و هرکدام به دلیل تفاوت در روش ازمون نتایج متفاوتی. با یکدیگر دارند. مهمترین استانداردها عبارتند از استاندارد بین المللی آمریکا ، استاندارد بین المللی اروپا و استاندارد بین المللی چین.
افت فشار در ماسک های تنفسی نانو
مفهوم افت فشار و تنفس پذیری در ماسک های تنفسی با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارد. به عبارت دیگر افت فشار کمتر برابر با تنفس پذیری بهتر. شاخص افت فشار به کاهش عبور هوا از ماسک گفته می شود .
افت فشار در ناتوماسک های تنفسی به تعداد منافذ ایجاد شده توسط نانو الیاف یا همان تخخل بستگی دارد، یعنی هر چه تخلخل نانوالیاف بیشتر باشد افت فشار کمتر است. به عبارت دیگر کارایی ماسک های تنفسی ارتباط مستقیمی با کاهش قطر ذرات و افزایش دانسیته دارد. بنابراین بهینه سازی فرایند نقش مهمی در کارایی نانوماسک های تنفسی دارد
آیا ماسک های نانو یکبار مصرف است؟
این باور که ماسک‌ها را می‌توان با شست و شو مجدد استفاده کرد، از اساس یک باور غلط است؛ چراکه به دلیل بازشدن منافظ الیاف موجود در ماسک و همچین تغییر درساختار فیزیکی و شیمیایی، ماسک قابلیت تاثیرگذاری خود را از دست داده و دارای آلودگی شدید میکروبی است. بر اساس استانداردهای موجود، عمر مفید استفاده از ماسک‌ها حداکثر یک شیفت کاری یا ۸ ساعت است. حتی معتبرترین شرکت‌های تولید کننده ماسک به هیچ وجه توصیه نمی‌کنند که از ماسک تولیدی آن‌ها بیشتر از یک شیفت کاری استفاده شود.
روش صحیح استفاده از ماسک
１. قبل از دست زدن به ماسک، دست هایتان را بشویید و آن‌ها را تمیز کنید.
２. از سالم بودن ماسک و نداشتن سوراخ و منافذ باز مطمئن شوید.
３. پس از قرار دادن ماسک روی صورت، تیغه روی بینی را فشار داده و آن را محکم کنید.
４. قبل از قرار گرفتن در محل آلوده، چندبار داخل ماسک نفس بکشید تا از نفوذ نکردن هوا از جداره‌های آن مطمئن شوید.
５. هرگز از ماسک مخصوص بزرگسالان برای کودکان استفاده نکنید. ماسک باید کاملا بر روی صورت کودکان قرار گیرد.
روش صحیح برداشتن ماسک
１. قبل از برداشتن ماسک دست هایتان را بشویید.
２. برای برداشتن ماسک از بند‌های آن کمک بگیرید و به قسمت جلویی و فیلتر آن دست نزنید چرا که امکان انتقال آلودگی به بدن شما وجود دارد.
３. ماسک را پس از استفاده در سطل زباله در دار بیندازید.
４. پس از برداشتن و دور انداختن ماسک دوباره دست هایتان را بشویید تا آلودگی منتقل شده به دست هایتان را از بین ببرد.